Eşli Kodlama Nedir?
Eşli kodlama, özellikle 2000’li yılların başından itibaren yazılım geliştirme süreçlerinde önem kazanan çevik programlama (Agile Programming) ve aykırı programlama (Extreme Programming – XP) yaklaşımlarının bir uygulamasıdır. Bugün, mühendislik ve bilişim alanlarında olduğu kadar eğitim ortamlarında da etkili bir yöntem olarak kullanılmaktadır.
Basitçe ifade etmek gerekirse, eşli kodlama, işbirlikçi problem çözmenin kodlama öğretimine doğrudan yansımış şeklidir. İki öğrencinin bir bilgisayarı paylaşarak birlikte çalışması esasına dayanır ve böylece hem teknik becerilerin hem de sosyal öğrenmenin desteklenmesini sağlar.
Eşli Kodlamanın Temel Özellikleri
- İki Öğrenci, Tek Bilgisayar: Eşli kodlama uygulamalarında iki öğrenci bir bilgisayarı ortaklaşa kullanır.
- Görev Dağılımı:
- Sürücü (Driver): Bilgisayar başında oturarak kodlama işlemini aktif olarak gerçekleştiren öğrencidir.
- Yönlendirici (Navigator): Yanında oturarak yazılan kodları kontrol eden, hataları fark eden, stratejiler geliştiren ve yönlendiren öğrencidir.
- Etkili Öğrenme: Araştırmalar, eşli kodlamanın bireysel kodlamaya kıyasla daha etkili ve verimli sonuçlar doğurduğunu göstermektedir.
- Maliyet Avantajı: Donanım gereksinimi azaldığı için eşli kodlama daha düşük maliyetle uygulanabilir.
- İşbirlikli Öğrenme ile Uyumlu: Yapılandırmacı öğrenme teorisine uygun olarak, öğrencilerin birbirinden öğrenmesini destekler.
Eşli Kodlamaya Yaklaşımlar
- Birinci Yaklaşım: Tüm kodlama çalışmaları eşler tarafından birlikte yapılır. Tam bir işbirliği esastır.
- İkinci Yaklaşım: Eşli çalışmanın yanı sıra bireysel kodlama çalışmaları da yapılır. Böylece öğrencilerin bağımsız becerileri de desteklenir.
Her iki yaklaşımın da sınıf ortamındaki ihtiyaca göre tercih edilmesi mümkündür.
Eşli Kodlama Neden Gereklidir?
Her öğrencinin bireysel bir bilgisayara erişebilmesi, örneğin FATİH Projesi gibi girişimlerle desteklense de, ülkemizde ve dünyada birçok okulda bilgisayar sayıları hâlâ sınırlıdır.
Eşli kodlama yaklaşımı sayesinde bu eksiklik bir dezavantaj olmaktan çıkarılıp pedagojik bir avantaja dönüştürülebilir.
Özellikle kalabalık sınıflarda ve yetersiz donanımlı laboratuvarlarda iki öğrencinin bir bilgisayarı paylaşması, sadece zorunluluktan doğan bir uygulama değil, bilinçli bir eğitim stratejisi haline getirilebilir.
Hatta bilgisayarların yeterli olduğu ortamlarda bile, öğrenciler arası etkileşimi artırmak ve öğrenmeyi derinleştirmek amacıyla eşli kodlama tercih edilebilmektedir.
Eşli Kodlamanın Avantajları
- Örtük Bilginin Açığa Çıkması: Öğrenciler sözlü açıklamalar yaparak bilgilerini paylaşır, böylece gizli (örtük) bilgiler açık ve kullanılabilir hale gelir.
- Yakınsak Gelişim Bölgesi (ZPD): Vygotsky’nin bu kavramı çerçevesinde, öğrenciler birbirinden destek alarak kendi başlarına ulaşamayacakları öğrenme düzeylerine erişirler.
- Daha Hızlı ve Daha Az Hatalı Kodlama: Bir hata yapıldığında diğer öğrenci bunu fark edebilir, böylece hatalar daha erken tespit edilir.
- Daha Eğlenceli Bir Öğrenme Süreci: İkili çalışma, kodlama sürecini daha interaktif ve keyifli hale getirir.
Eşli Kodlama Neden Daha Başarılı?
1. Akran Baskısı Etkisi
Bireyler, bir başkasının gözetimi altındayken performanslarını artırma eğilimindedirler. Eşli kodlamada, öğrenciler birbirlerinin varlığından etkilenerek daha dikkatli, özenli ve üretken çalışırlar.
2. Doğrulama Ön Yargısının Azalması
Bireysel çalışmalarda sık karşılaşılan bir bilişsel hata olan doğrulama ön yargısı, eşli çalışmalarda azalır.
Bir bilgi veya çözüm yanlış bile olsa, birey kendi yanlışını fark etmekte zorlanabilir; ancak bir başka öğrenci, bu yanlışı daha kolay fark edebilir ve düzeltilmesine yardımcı olur.
3. Bilgi Transferi
Eşli kodlama sırasında daha tecrübeli öğrenciler, daha az tecrübeli arkadaşlarına bilgi aktarır.
Bu sayede hem öğretici hem de öğrenen taraf gelişir. Bilgi seviyeleri farklılık gösterdiğinde, bilgi paylaşımı daha da artarak sınıf genelinde bilgi seviyesi yükselir.
Sonuç
Eşli kodlama, sadece donanım yetersizliklerinin üstesinden gelmek için değil, aynı zamanda işbirlikli öğrenme ortamı oluşturmak, kodlama eğitimini daha etkili ve keyifli hale getirmek için güçlü bir yöntemdir.
Öğrencilerin hem teknik hem de sosyal becerilerini geliştiren bu yaklaşım, eğitimcilerin sınıf ortamlarını daha verimli hale getirmelerinde önemli bir araçtır.
Bu nedenle eşli kodlama sadece bir zorunluluk değil, bilinçli bir tercihtir.
Katkıda bulunanlar: Berkant Gülgen
